Społecznie podkreślamy wysoką wartość osób zachowujących się nadmiernie odpowiedzialnie. Gotowość do pomocy, przejmowanie się obowiązkami innych, unikanie konfliktów, solidność są postrzegane jako cenne dla społeczności. Jednak kto faktycznie korzysta na tym, że ktoś inny jest zbyt odpowiedzialny?
Wampir energetyczny
Manipulacje
Kiedy próbują wyrazić sprzeciw, słyszą, że się mylą, albo coś źle zrozumiały, albo jeszcze, że właściwie to nie musiały tego robić. Tutaj też osoby skłonne do przejmowania odpowiedzialności mogą wpaść w pułapkę obarczenia jedynie ich odpowiedzialnością za daną sytuację. Osoby manipulujące potrafią wykorzystać skłonność do nadmiernej odpowiedzialności innych. Zyskują kontrolę i wymuszają swoją wolę metodą manipulacji, czyli tak by pozornie nie można było im przypisać sprawczości. Lęk przed zawiedzeniem innych sprawia, że osoba zbyt odpowiedzialna staje się łatwym celem, widać to szczególnie w relacjach, gdzie partnerzy lub przyjaciele mogą korzystać z ich gotowości do pomocy, ale kiedy ich potrzeba to wokół nikogo nie ma.
W miejscu pracy
W miejscu pracy, osoby nadmiernie odpowiedzialne często stają się wybawieniem dla tych, którzy są mniej pracowici lub unikają trudniejszych zadań. Przekonanie, że osoba, z którą dzielimy pokój, wszystkiego dopilnuje, może doprowadzić, do sytuacji, że ci, którzy unikają odpowiedzialności, mogą z łatwością przerzucać na nią swoje zadania. Trudność w odmawianiu, poczucie odpowiedzialności za dobro firmy czy terminowe zakończenie projektu prowadzą do siedzenia po godzinach, czy zabierania pracy do domu. Często wywołuje to w nich złość na siebie, że pozwalają na to. Jednocześnie nie widzą, że w takich układach brak równowagi i odpowiedzialność przypisują jedynie sobie, że znowu dały się „wmanewrować”.
Nie będziesz się gniewać, jak odmówię?
Warto na chłodno zobaczyć, o co właściwie chodzi. Przeanalizowanie bez stronniczości pozwoli dostrzec, że inni korzystają z naszej skłonności do brania na siebie odpowiedzialności. Jeśli ktoś czerpie korzyści z działania jakiegoś układu i do tej pory sam nie zauważył, że dla nas jest on szkodliwy, to nie będzie miał interesu w tym, żeby go zmienić. W takiej sytuacji oczekiwanie aprobaty, kiedy przestajemy wykonywać za kogoś jego obowiązki, jest jak oczekiwanie, że kot zaprzyjaźni się z myszą z własnej woli. Nie pytaj, czy ktoś zgodzi się wykonywać sam swoją pracę.
Zmiana
Choć gotowość do pomocy i nadmierna odpowiedzialność mogą być cenne, ważne jest, aby zauważyć, kiedy stają się one obciążeniem. Zrozumienie, kto korzysta na tym, że jesteśmy zbyt odpowiedzialni, pozwala nam ustanowić zdrowsze granice i równowagę między dbaniem o innych a dbaniem o siebie. Daj sobie czas i zacznij ze sobą życzliwie rozmawiać.
Czy masz doświadczenia z nadmierną odpowiedzialnością w relacjach? Podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzach.
Praktyka samoświadomości
Wiedza o sobie jest pierwszym czynnikiem, który pozwala w ogóle myśleć o zmianie. Jednak dopiero zastosowanie tej wiedzy w praktyce umożliwia dokonanie zmiany.
Jeśli chcesz otrzymać dostęp do praktycznych materiałów pomocnych w wykorzystaniu informacji z tego tekstu (i nie tylko) zapisz się do newslettera.
Pamiętaj, że
dbanie o siebie jest równie ważne, co troska o innych.
Małgorzata Tomaszewska
Korzystanie z prezentowanych materiałów nie zastąpi konsultacji z lekarzem, nie służy leczeniu czy diagnozowaniu.
